ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΠΕ: Ολοήμερο Νηπιαγωγείο - Μια ακόμα διαλυτική κίνηση μιας σημαντικής δομής της Δημόσιας Εκπαίδευσης

Από το τέλος της προηγούμενης σχολικής χρονιάς και μετά την ψήφιση της διάταξης που διπλασίασε τον αριθμό των παιδιών για την ίδρυση και λειτουργία τμήματος νηπιαγωγείου, κυκλοφορούσαν φήμες από κύκλους του υπουργείου για επικείμενη αναμόρφωση του ωρολογίου προγράμματος του νηπιαγωγείου, με αύξηση και μετακίνηση ωρών, ενώ εκκρεμούσε και η εξειδίκευση του ωραρίου των νηπιαγωγών στα πλαίσια του ωραρίου των εκπαιδευτικών της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Με βάση τις φήμες αυτές αλλά και τα πάγια αιτήματα του κλάδου η 85η Γενική Συνέλευση της Διδασκαλικής Ομοσπονδίας πήρε ιστορικές αποφάσεις που αφορούν την προσχολική  αγωγή και εκπαίδευση.

Απόφαση της 85ης Γ.Σ. του Κλάδου Για την Προσχολική Αγωγή και Εκπαίδευση

•Ενιαία δημόσια δωρεάν δεκατετράχρονη εκπαίδευση (ενιαίο δωδεκάχρονο δημόσιο δωρεάν υποχρεωτικό σχολείο και δίχρονη υποχρεωτική προσχολική αγωγή και εκπαίδευση για όλα τα παιδιά 4 έως 6 στο δημόσιο Νηπιαγωγείο).

•     Μείωση του αριθμού των νηπίων σε 1:15 ανά νηπιαγωγείο, ώστε να υπάρχει η δυνατότητα υλοποίησης του παιδαγωγικού προγράμματος του Νηπιαγωγείου. Άμεση απόσυρση του άρθρου 35 στο Ν.4386 για την έρευνα για τον ελάχιστο αριθμό 14.
•    Άμεση έκδοση της Υπουργικής Απόφασης για το ωράριο των Νηπιαγωγών μετά τη θεσμοθέτησή του με το Ν.4115/2013 λαμβανομένων υπόψη των ιδιαιτεροτήτων που υπάρχουν (να λογίζεται ως διδακτικός χρόνος όλος ο χρόνος παραμονής των παιδιών στο Νηπιαγωγείο).
•    Ανέγερση νέων κτηριακών υποδομών, ικανών να ανταποκριθούν στις σύγχρονες ανάγκες της προσχολικής αγωγής και εκπαίδευσης.
•    Ίδρυση νέων Νηπιαγωγείων και άμεσος μόνιμος διορισμός των απαιτούμενων Νηπιαγωγών.
•    ‘Όχι στο νέο ενιαίο τύπου Ολοήμερο Νηπιαγωγείο.
•    Διατήρηση του αυτοτελούς χαρακτήρα του παιδαγωγικού προγράμματος του Ολοήμερου Νηπιαγωγείου.
•    Ενδυνάμωση του αντισταθμιστικού ρόλου του Ολοήμερου Νηπιαγωγείου.
•    Φοίτηση όλων των παιδιών  χωρίς όρους και προϋποθέσεις. Απόσυρση της εγκυκλίου για τις εγγραφές.
•    Τήρηση της αναλογίας παιδιών / τετραγωνικών  μέτρων με βάση τις προδιαγραφές ΟΣΚ (1 παιδί ανά 3 τετραγωνικά μέτρα).
•    Εξασφάλιση δωρεάν μεταφοράς νηπίων και προνηπίων.
•    Ίδρυση τμημάτων ένταξης σε όλα τα νηπιαγωγεία. Ικανοποίηση όλων των αιτημάτων για παράλληλη στήριξη.
•    Διορισμός μόνιμου βοηθητικού προσωπικού (καθαρίστριες, τραπεζοκόμοι, σχολικοί βοηθοί, σχολικοί νοσηλευτές).
•    Ομάδα υποστήριξης εκπαιδευτικού έργου. Διορισμός μόνιμου ειδικού επιστημονικού προσωπικού (σχολικοί ψυχολόγοι, κοινωνικοί λειτουργοί, εργοθεραπευτές και λογοθεραπευετές).
•    Ίδρυση και στελέχωση τάξεων υποδοχής.
•    Στελέχωση των νηπιαγωγείων με εκπαιδευτικούς μητρικής γλώσσας.
•    Αύξηση της χρηματοδότησης, Ειδική χρηματοδότηση για παιδαγωγικό υλικό ώστε να διασφαλιστεί ο δωρεάν χαρακτήρας του Νηπιαγωγείου.
•    Ακύρωση οποιασδήποτε προσπάθειας υπαγωγής των νηπιαγωγείων στους Δήμους.
•    Σε κάθε νηπιαγωγείο να τοποθετηθεί και μια νηπιαγωγός Ειδικής Αγωγής για τη στήριξη παιδιών με εκπαιδευτικές ανάγκες.
•    Δωρεάν σίτιση όλων των παιδιών και δωρεάν εμβολιασμοί για όλα τα παιδιά. 

Από την 85η Γ.Σ. 

Την επόμενη χρονική περίοδο το υπουργείο αντί να αφουγκραστεί τα αιτήματα της εκπαιδευτικής κοινότητας προχώρησε σε μια ακόμα διαλυτική κίνηση μιας σημαντικής δομής της Δημόσιας Εκπαίδευσης.

Αυτή η κίνηση έγινε χωρίς καμιά επιστημονική τεκμηρίωση.

Θολό είναι το τοπίο για το αν γνωμοδότησε το Ι.Ε.Π. και τι ακριβώς   γνωμοδότησε για το θέμα. Ή αν η κίνηση αυτή έγινε χωρίς καμιά επιστημονική τεκμηρίωση. Εξάλλου το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (πρώην Παιδαγωγικό Ινστιτούτο) έχει χρησιμοποιηθεί και στο παρελθόν από τις κυβερνήσεις με σκοπό να καλύψουν και να εμφανίσουν ως εκπαιδευτικές καινοτομίες τις καταστροφικές τους πολιτικές για την εκπαίδευση και να τις περάσουν με επιστημονικό μανδύα.

Ξεκάθαρο όμως είναι ότι το πρόγραμμα έχει εγκριθεί στο κομμάτι που αφορά την καταστροφή του ολοήμερου προγράμματος έτσι όπως το έχει σχεδιάσει το υπουργείο.

Στη συγκεκριμένη περίπτωση, κυβερνητική πολιτική ασκείται με τη συνέχιση των μνημονίων όπως ψηφίστηκαν το

Δεκαπενταύγουστο του 2015 και για την προσχολική αγωγή/εκπαίδευση άρχισαν τον Απρίλιο και ολοκληρώνονται το Δεκαπενταύγουστο του 2016.

Η κυβέρνηση της αυτοαποκαλούμενης Αριστεράς δείχνει για μια ακόμη φορά ότι πρώτιστο ενδιαφέρον γι’ αυτήν είναι η εξυπηρέτηση του επαχθούς χρέους σε βάρος των δημοσίων δομών και της ευημερίας του λαού.

Ακόμα μια δομή του δημόσιου σχολείου, μετά το ολοήμερο δημοτικό και την Ειδική Αγωγή, αποδομείται με στόχο όχι την καλύτερη λειτουργία αλλά την εξοικονόμηση πόρων μέσω της εξορθολογισμένης κατανομής του προσωπικού που από πίσω κρύβει μη προσλήψεις εκπαιδευτικών.

Μπαίνει σε εφαρμογή η επιταγή της Ε.Ε. και του ΟΟΣΑ για λιγότερους εκπαιδευτικούς, αν είναι δυνατόν ελαστικά εργαζόμενους, που δουλεύουν περισσότερο. Όλα αυτά που προφασίζεται το Υπουργείο δεν μπορούν να κρύψουν τη δημοσιονομική αναπροσαρμογή, την προσπάθεια εξοικονόμησης δαπανών και τη δημιουργία ενός φτηνού σχολείου με όλο και λιγότερους μόνιμους εργαζόμενους.

1. «Όλα τα νηπιαγωγεία γίνονται εν δυνάμει Ολοήμερα», λέει το Υπουργείο. Εμείς λέμε ότι ολοήμερα νηπιαγωγεία είναι όσα υπάρχει ανάγκη να είναι ολοήμερα, με ενιαίο πρόγραμμα που εκτείνεται σ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας έτσι ώστε τα παιδιά να μην μπερδεύονται ανάμεσα σε δραστηριότητες που διακόπτονται ενώ θα μπορούσε και πρέπει να υπάρχει ο απαραίτητος χρόνος για την ολοκλήρωσή τους.

2. Όσο για τα ωρολόγια προγράμματα που λέει ότι ενοποιούνται, πρέπει να πούμε πως τα προγράμματα ήταν ενιαία, απλά το πρόγραμμα του ολοήμερου, όπως κάναμε σαφές, εκτεινόταν σ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας ικανοποιώντας τις παιδαγωγικές ανάγκες των παιδιών καθώς και την ανάγκη παραμονής τους σε ένα ενιαίο, με συνέχεια στο πρόγραμμα και σταθερή ομάδα μαθητών, νηπιαγωγείο.

3. Βάζει τέλος στις πρόωρες αποχωρήσεις, λέει. Μόνο που τις πρόωρες αποχωρήσεις τις έδινε το υπουργείο, αντίθετα με τις εγκυκλίους που συνιστούσαν να δίνονται με φειδώ και μόνο όταν υπάρχει πραγματική ανάγκη, μέσω των διευθυντών εκπαίδευσης και των συμβούλων, κόντρα σε όσα απαιτούσε η εκπαιδευτική κοινότητα. Οι πρόωρες αποχωρήσεις πολλές φορές δίνονταν με τη μορφή εξυπηρέτησης παρά την έντονη δυσαρέσκεια των νηπιαγωγών.
Στις αποχωρήσεις λοιπόν που δεν υπήρχε λόγος να γίνονται θα έπρεπε να βάλει μόνο του φραγμό (το Υπουργείο) και όχι να τις χρησιμοποιεί σαν δικαιολογία για να αποδομήσει το ολοήμερο.

4. Επίσης θεωρεί ότι μ’ αυτό τον τρόπο λύνει και το ζήτημα του ωραρίου των νηπιαγωγών στα πλαίσια των εκπαιδευτικών της Π.Ε., ενώ στην πραγματικότητα θεσπίζει ωράριο για τους νηπιαγωγούς το μεγαλύτερο στην Π.Ε. (25 ώρες) ενώ η μείωση ωραρίου αφορά μόνο νηπιαγωγούς 9 νηπιαγωγείων από 5.140 στο σύνολο.

5. Τέλος η δικαιολογία ότι έτσι ικανοποιείται η ανάγκη για ενιαίο σχεδιασμό στο πλαίσιο της 14χρονης εκπαίδευσης είναι έωλη.
Αυτή η ανάγκη λύνεται μόνο με τη θέσπιση της δίχρονης υποχρεωτικής προσχολικής αγωγής με την πρόσληψη μόνιμων εκπαιδευτικών και τη στήριξη των δημόσιων δομών γενικής και ειδικής αγωγής για όλα τα παιδιά ηλικίας 4-6 ετών.

Αντίθετα ο ενιαίος τύπος ολοήμερου νηπιαγωγείου που συνεπάγεται καθόλου ενιαίο ολοήμερο, σημαίνει καταστροφή της εκπαιδευτικής του δομής και τη δημιουργία μιας νέας δομής φροντίδας και φύλαξης προαιρετικού χαρακτήρα. Δε θα υπάρχει καμιά συνέχεια με το πρωινό πρόγραμμα αφού τα παιδιά που θα το παρακολουθούν θα είναι παιδιά δύο διαφορετικών τμημάτων, γεγονός που θα δυσκολέψει την προσαρμογή των νηπίων και την εκπαιδευτική διαδικασία, αφού θα διαταραχθεί η βασική συνθήκη για την ομαλή ένταξη των παιδιών που είναι η ομάδα των συνομηλίκων και θα υπάρχει άλλη ομάδα το πρωί και άλλη το απόγευμα. Η διάσπαση του προγράμματος γίνεται χωρίς φανερό λόγο εκτός απ’ αυτόν της εξοικονόμησης πόρων και τη μετατροπή του απογευματινού προαιρετικού προγράμματος σε δομή που δεν έχει πολύ σχέση με την εκπαίδευση  και που λειτουργεί σα φύλαξη και υπάρχει η πιθανότητα να καταργηθεί μέσα στο ίδιο έτος αν κάποια παιδιά διακόψουν τη φοίτηση.

Το νέο ενιαίο ολοήμερο θα λειτουργεί με μεικτά τμήματα πρωινού υποχρεωτικού προγράμματος και τρίωρης απογευματινής φύλαξης που θα εγγράφονται τα παιδιά υπό προϋποθέσεις, ενώ τείνει να τροποποιήσει τις εργασιακές σχέσεις των νηπιαγωγών και πιθανόν όχι μόνο αυτών αλλά και άλλων που θα εργάζονται στο νηπιαγωγείο.
Αυτό που στην πραγματικότητα κάνει η Υ.Α για το ενιαίου τύπου ολοήμερο νηπιαγωγείο για τους εργαζόμενους είναι να: 

1.     Αυξάνει και διαφοροποιεί το ωράριό τους κι επίσης το καθορίζει σε πρωινό ή απογευματινό καταργώντας την εναλλαγή που ίσχυε για το μέχρι σήμερα ολοήμερο. Τους υποχρεώνει να εργάζονται επιπλέον σε καθεστώς υποχρεωτικής άμισθης εργασίας πολλαπλών ταχυτήτων. Συγκεκριμένα το Ενιαίου Τύπου Ολοήμερο Νηπιαγωγείο  αποτελείται από δύο αυτόνομα προγράμματα, το βασικό υποχρεωτικό πρωινό πρόγραμμα (8:20 - 13:00) με ή χωρίς πρόωρη προαιρετική προσέλευση (7:45 – 8:30) και το προαιρετικό απογευματινό (13:00 - 16:00), που θα λειτουργούν αυτοτελώς ως προς το περιεχόμενό τους, τους εκπαιδευτικούς που θα τα στελεχώνουν καθώς οι θέσεις των Νηπιαγωγών δεν είναι πλέον ενιαίες  και  με διαφορετική σύνθεση ομάδας νηπίων. Αυτό σημαίνει τις εξής διαφορετικές κατηγορίες ωραρίου: α. Πρωινό  ωράριο του υποχρεωτικού προγράμματος χωρίς πρόωρη προσέλευση. β. Πρωινό  ωράριο του υποχρεωτικού προγράμματος με πρόωρη προσέλευση. γ. Απογευματινό ωράριο του προαιρετικού προγράμματος.

Τα διαφορετικά αυτά ωράρια θα εξειδικευτούν με εγκυκλίους που αναμένεται να εκδοθούν. 

Ταυτόχρονα το χρονικό διάστημα  προσέλευσης των νηπίων, τα διαλλείματα, το χρονικό διάστημα πρόωρης υποδοχής και ο χρόνος αποχώρησης τόσο στο πρωινό υποχρεωτικό όσο και στο απογευματινό προαιρετικό πρόγραμμα δεν χαρακτηρίζονται ως διδακτικός χρόνος.   

2.     Η κατάργηση των τμημάτων αμιγώς ολοήμερου προγράμματος ισοδυναμεί μεσοπρόθεσμα με καταργήσεις οργανικών θέσεων νηπιαγωγών, άμεσες  υποχρεωτικές μετακινήσεις μονίμων, οριστικές απολύσεις αναπληρωτών, και μελλοντικά απολύσεις μονίμων συναδέλφων. Η διατήρηση των λειτουργικών θέσεων θα επιχειρήσει ενδεχομένως να χρυσώσει το χάπι της λειτουργίας των Νηπιαγωγείων προσωρινά όπου υπάρχει η δυνατότητα. 

Η δημιουργία – θέσπιση αυτοτελούς προαιρετικού απογευματινού προγράμματος αποβλέπει στη μετατροπή του σε δημιουργική απασχόληση 3ωρης διάρκειας, υποψήφια να  τεθεί υπό την εποπτεία των Δήμων, χρηματοδοτούμενη από το ΕΣΠΑ, με κουπόνια (voucher) που θα παρέχονται στον γονέα για να εγγράψει το παιδί του κατ΄ επιλογή.

Οδηγεί στη γενίκευση και ¨μονιμοποίηση¨ της ελαστικής εργασίας σε όλες τις πιθανές εκδοχές της με την εισαγωγή αυτού του εργασιακού μοντέλου στο προαιρετικό Ολοήμερο Πρόγραμμα (ωρομίσθιοι, ωφελούμενοι με 5μηνες/8μηνες συμβάσεις). Καθόλου τυχαίο δεν είναι το γεγονός ότι στο απογευματινό προαιρετικό πρόγραμμα η 1η, 2η και 4η διδακτική ώρα αφιερώνονται στο «ελεύθερο και οργανωμένο παιχνίδι»: Η επιλογή αυτών των δραστηριοτήτων σηματοδοτεί τη μετατρoπή του απογευματινού προγράμματος σε εξωδιδακτική απασχόληση η οποία μπορεί να ασκείται από εργαζόμενους με ελαστικές μορφές εργασίας. Η 3η διδακτική ώρα η οποία αφιερώνεται σε «Δραστηριότητες με βάση το ΔΕΠΠΣ-ΑΠΣ» θα περιλαμβάνει εξ ανάγκης, λόγω της επιβάρυνσης των παιδιών στο πρωινό υποχρεωτικό πρόγραμμα, δραστηριότητες αποκλειστικά Δημιουργίας και Έκφρασης δηλαδή Εικαστικά, Δραματική Τέχνη, Μουσική, Φυσική Αγωγή. Εδώ οφείλουμε να επισημάνουμε τον κίνδυνο εισαγωγής εκπαιδευτικών ειδικοτήτων στο Νηπιαγωγείο, παράγοντα με πολλές αντιπαιδαγωγικές συνιστώσες για την ηλικία των νηπίων, οι οποίοι μάλιστα θα είναι ελαστικά και επισφαλώς εργαζόμενοι. 

3.     Οδηγεί στην παραμόρφωση κατά το δοκούν αιτημάτων του εκπαιδευτικού κινήματος όπως το αίτημα της εξίσωσης του ωραρίου των Νηπιαγωγών με τους εκπαιδευτικούς Π.Ε. που χρησιμοποιείται για τη νέα αύξηση του διδακτικού ωραρίου των Νηπιαγωγών παραβλέποντας προκλητικά τις ιδιαιτερότητες λειτουργίας των Νηπιαγωγείων. Η εξίσωση του υποχρεωτικού ωραρίου  των Νηπιαγωγείων με αυτό των Δημοτικών διαμορφώνει το περιβάλλον της νομιμοποίησης μιας υποχρεωτικής άμισθης άνισης «εξίσωσης». 

Για του λόγου το αληθές, ο Υπουργός Παιδείας υπέγραψε ταυτόχρονα Υπουργική απόφαση με την οποία αποφασίζει «τον καθορισμό του εβδομαδιαίου υποχρεωτικού διδακτικού ωραρίου των εκπαιδευτικών που υπηρετούν στα Νηπιαγωγεία, κατά ανάλογο τρόπο με αυτό των δασκάλων, βάσει της οργανικότητας των Νηπιαγωγείων». 

Επί του παρόντος οι εκπαιδευτικοί που υπηρετούν στα Νηπιαγωγεία είναι αποκλειστικά Νηπιαγωγοί. Ωστόσο η συμπεριληπτική διατύπωση περί «εκπαιδευτικών» γενικά δημιουργεί προβληματισμούς και συνειρμικές συνδέσεις με όλο το φάσμα εκπαιδευτικών ειδικοτήτων που ενδεχομένως υπάρχει στόχευση να εισαχθούν στο Νηπιαγωγείο και μάλιστα με όρους ευέλικτης εργασίας.

Στην Υ.Α. ορίζεται ότι το εβδομαδιαίο υποχρεωτικό ωράριο των εκπαιδευτικών που υπηρετούν σε 1/θέσια, 2/θέσια και 4/θέσια Νηπιαγωγεία είναι 25 ώρες χωρίς κλιμάκωση ανάλογα με το βαθμό και τα χρόνια υπηρεσίας και η κλιμάκωση εφαρμόζεται για όσους υπηρετούν σε 4/θέσια και άνω Νηπιαγωγεία. 

Πρόκειται για αληθινή, κραυγαλέα προκλητική, παρωδία εξίσωσης με το ωράριο των δασκάλων καθώς: 

α. Στο σύνολο των 5140  Νηπιαγωγείων της χώρας μόνον 9 Νηπιαγωγεία είναι 4/θέσια και άνω. Κατά συνέπεια δεν υπάρχει πεδίο εφαρμογής της κλιμάκωσης του διδακτικού ωραρίου για τους νηπιαγωγούς που υπηρετούν στο 99,9% των Νηπιαγωγείων της χώρας. 

β. Το υποχρεωτικό διδακτικό ωράριο των εκπαιδευτικών που εργάζονται στα Νηπιαγωγεία, επί του παρόντος αποκλειστικά Νηπιαγωγών, είναι το μεγαλύτερο σε όλες τις βαθμίδες της Εκπαίδευσης και μάλιστα με όλες τις επιβαρυντικές για τον Νηπιαγωγό ιδιαιτερότητες της εργασίας στο Νηπιαγωγείο (καθημερινή εφημερία, εποπτεία στην προσέλευση και αποχώρηση των παιδιών....). 

γ. Οι πρόσθετες σε σύγκριση με τους συναδέλφους των άλλων κλάδων διδακτικές  ώρες, οι οποίες κυμαίνονται από 1 έως 4 για την Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση, δεν αμείβονται υπερωριακά καθώς εντάσσονται στο υποχρεωτικό ωράριο αποτελώντας κατά συνέπεια άμισθη εργασία. 

Συναδέλφισσες, συνάδελφοι, 

Καλούμε το Υπουργείο Παιδείας να αποσύρει τις νέες Υπουργικές Αποφάσεις για τη θεσμοθέτηση του Ενιαίου Τύπου Ολοήμερου Νηπιαγωγείου και τον καθορισμό του υποχρεωτικού διδακτικού ωραρίου των Νηπιαγωγών, οι οποίες λειτουργούν στην κατεύθυνση της πλήρους αποδόμησης του Δημόσιου Νηπιαγωγείου και της  καταστροφικής απορρύθμισης των εργασιακών σχέσεων των νηπιαγωγών. 

Καλούμε το Υπουργείο Παιδείας να σεβαστεί τις αποφάσεις και τις διεκδικήσεις του κλάδου και να μην λειτουργήσει ερήμην του. 

Καλούμε τη ΔΟΕ να αναλάβει αγωνιστικές πρωτοβουλίες για την ακύρωση των Υπουργικών Αποφάσεων.
Δηλώνουμε ότι θα εξακολουθήσουμε να στεκόμαστε απέναντι σε κάθε προσπάθεια διάλυσης του Δημόσιου Σχολείου και Νηπιαγωγείου. 

Διεκδικούμε:

Ενιαία Δημόσια Δωρεάν Υποχρεωτική Δεκατετράχρονη Εκπαίδευση (Δίχρονη Υποχρεωτική Δημόσια Δωρεάν Προσχολική Αγωγή και Εκπαίδευση και Ενιαίο 12χρονο Υποχρεωτικό Δημόσιο Δωρεάν Σχολείο)

Ολοήμερο Νηπιαγωγείο που θα ανταποκρίνεται στις παιδαγωγικές και κοινωνικές ανάγκες και θα έχει αντισταθμιστικό ρόλο για όλα τα παιδιά χωρίς περιορισμούς και προϋποθέσεις. 

Θεσμοθέτηση του διδακτικού ωραρίου των Νηπιαγωγών στη βάση του αντίστοιχου ωραρίου όλων των εκπαιδευτικών (45λεπτες διδακτικές ώρες, μείωση ανάλογα με τα έτη υπηρεσίας), που θα λαμβάνει υπ΄ όψιν τις ιδιαιτερότητες λειτουργίας του Νηπιαγωγείου και θα έχει καθολικό χαρακτήρα.